Modern Amerika'nın Kalbi Açık Mikrofon Gecesi
Abdullah Collins

https://www.zdergisi.istanbul/makale/modern-amerikanin-kalbi-acik-mikrofon-gecesi-423

Açık Mikrofon Geceleri, kahvehanelerde, konser salonlarında, barlarda, kafelerde veya okullarda, sıradan insanların yaratıcı çalışmalarını 5-15 dakikalık süre içinde sunmak amacıyla sahne aldığı etkinliklerdir. Genelde 5 ila 15 arasında farklı solist veya grup, birkaç saat boyunca hünerlerini sergiler. Etkinlik bazen bir sahnede, bazen oyuncularla seyircilerin aynı seviyede konumlandığı bir mekanda gerçekleşir. Katılımcılar ve düzenli seyirciler dâhil, mekanda bulunanların sayısı 100’ü aşmaz. İnsanların düşünce ve yaratıcılıklarını halka açık bir yerde özgürce ifade etmesi üzerine kurulu bu yöntem, ilhamını 1930’larda Paris’te, Fransa’nın sömürgeleri ile çeşitli bölgelerinden gelmiş genç siyahi öğrencilerin ve akademisyenlerin çay ocaklarındaki sömürgecilik, ırkçılık, Afrikalılık gibi konulara ilişkin paylaşımlarından almıştır. Bunun ilham kaynağı ise 20. yüzyılın başlarında New York, Harlem mahallesindeki Afro-Amerikalıların sanatsal ve sosyal alanlardaki faaliyetleriyle oluşan ‘Harlem Rönesansı’dır. Bireylerin fikirlerini paylaştıkları bu türden etkinlik formatı Harlem yazarlarını ve şairlerini etkilemiştir. Bunda Louis Armstrong, Duke Ellington, Bessie Smith, Fats Waller ve Cab Calloway ile 20’lerde yıldızı parlayan caz müziği özellikle etkilidir. Bu format daha sonra Hunter S. Thompson ve Jack Kerouac’ın şiirini ve Neal Cassady’nin 50’lerden 70’lere kadar Bob Dylan, Janis Joplin, The Grateful Dead, Tom Waits, Doobie Brothers, Morrissey ve daha nice müzisyene ilham vermeye devam edeceği New York ve San Francisco’nun Beat kuşağını etkileyecekti.

Toplumun bu fenomenden en önemli kazancı söz konusu sanatçıların etkisiyle ABD’de sosyal reformların gerçekleştirilmesi ve ırkların eşitliğinin sağlanmasıdır.

Bir kavram olarak ‘açık mikrofon gecesi,’ ilk kez 30 Temmuz 1978 tarihli New York Times gazetesinde kullanılır. Burada kısaca ‘..yeni yeni filizlenen şarkıcılar için açık mikrofon oturumu’ndan bahsedilir. Açık mikrofon geceleri, Harlem’deki Amerikan kültürü ve daha sonra 50’ler ve 60’larda Beat kuşağı aracılığıyla toplum üzerindeki derin kültürel etkisinin yanı sıra gençlerin ve yaratıcı zihinlerin şarkılar ve şiirlerle kendilerini ifade etmelerine imkan sunan bir zemin hâline gelir.

Burada, açık mikrofon gecelerinin şiir ve güldürü örneklerine değil müzikal yönüne değineceğiz. Bu etkinlikler, gençlere ve genç sanatçılara müziklerini, şarkı sözlerini ve yaratıcılıklarını, kendilerini baskı altında hissetmeden, olumlu bir şekilde ifade edebilecekleri bir zemin sağlamasının yanı sıra Amerikan kültürünün can alıcı noktası olan gençlerin ve sanatçıların potansiyellerini görme imkanı sunmaktadır. Açık mikrofon gecelerinin en güzel tarafları, bu etkinliklerde yargılama, alay veya baskı endişesi taşımadan, kişinin kendini özgürce ifade etmesini temin eden bir ortam olması ve genç sanatçı ve bestecilerin zihinlerini filtresiz biçimde görmemize izin vermesidir.

İfade hürriyetinin büyük önem taşıdığı bir ülkede, bu hürriyetin doğal bir tezahürü olan açık mikrofon gecelerine her şehirde rastlamak mümkündür. Genellikle kahvehane, kafe veya bar gibi mekanlarda haftada bir kez veya iki haftada bir açık mikrofon gecesi düzenlenir. Ayrıca okullar da açık mikrofon gecelerine ev sahipliği yapar. Bu genellikle bir eğitim yılında sadece bir veya iki kez mümkün olur. Açık mikrofon geceleri, herkesin gelip yaratıcılığını paylaşabileceği bir fırsat ortamıdır. Katılımcılar etkinlik başlamadan bir saat önce gelir ve sahneye çıkacakları saati belirlerler. Daha popüler bazı açık mikrofon geceleri için bir hafta önceden rezervasyon yapılması gerekebilir. Ses sisteminden sorumlu kişi, iki etkinlik arasında ses akışının doğru olmasını sağlar. Gösterisini tamamlayan katılımcılara genellikle ödeme yapılmaz. İzleyici kitlesi ise diğer sanatçılardan, seslendirenin arkadaşlarından, ailelerinden ve mekanın müdavimlerinden oluşur. Kimi yerlerde gösterinin bedeli olarak katılımcıya yemek ikram edilir.

Zeki ve yaratıcı, genç bir öğrenci olduğunuzu farz edin. Bir kafede tertip edilen açık mikrofon gecesi, sizin sadece yaratıcı yönlerinizi ifade etmeniz ve insanların önünde gösterilerinizi sunmanız için değil özgüveninizi geliştirmeniz ve topluma faydalı bir birey olmayı öğrenmeniz için de pozitif atmosfer sağlar. Ayrıca bu mekanlar, bir insanın kimi harika duygu ve düşüncelerini, ilk kez kendi ağzından duyacak bir kitleye sunma fırsatı verir. Bütün bunlara ilaveten açık mikrofon geceleri, bir konuda aynı kafa yapısına sahip yaratıcı sanatçıların birbirleriyle buluşup duygu ve düşüncelerini paylaşabilecekleri bir zemindir. Teknolojideki bütün gelişmeler ve günümüz insanının karşı karşıya olduğu kaygı ve üzüntü kaynağı konulara ilişkin, geleceğimiz olan gençlerin zihinlerinde ve yüreklerinde neler taşıdığına göz atmak için, açık mikrofon geceleri iyi bir seçenektir. Bu etkinlikler, geleceğin potansiyel devlet adamlarının, görüşlerini şarkılar ve şarkı sözleri aracılığıyla paylaşabileceği, izleyicide umudu ve iyimserliği besleyebilecekleri, sadece düzenleyenin değil, toplumun da bir şeyler kazanabileceği organizasyonlardır.

Gençlerin özgüvenlerini temin etmeleri bir yana, bu mekanların diğer bir faydası da genç sanatçıların birbirleriyle tanışıp kaynaşmaları, birbirleriyle fikirlerini paylaşmaları ve ömür boyu sürecek arkadaşlıklar ve bağlar kurmalarıdır. Açık mikrofon gecelerinin ortaklaşa yapılması ve rekabetin devre dışı bırakılması, sanatçılar arasında işbirliği duygusunun gelişmesini sağlar. Günümüz gençliğinin neler düşündüğünü ve neler hissettiğini gerçekten bilmek için açık mikrofon geceleri onların zihinlerine, kalplerine ve ruhlarına şahit olabileceğimiz bir zemindir. Sanat, hayatın bir aynasıdır ve gençler, yetişkinlerin karmaşık düşünceleriyle zihinlerini bulandırmadan bir konunun en vurucu yönüne ulaşma yetenekleri ile de bilinirler.

Bugünlerde iletişim kurmak ve fikirlerimizi paylaşmak için sosyal medya ve anlık mesajlaşma imkanı sağlayan uygulamalar var. Ancak bunun bir bilgisayar arkasından yapılması, insanın kendini ifade edişinde mutlaka bir eksikliğe, duyguların tam olarak yansıtılamamasına neden olur. Açık mikrofon gecelerinin yüz yüze etkileşim tarzı, sosyal medya ortamında eksik kalan sıcaklığı ve samimi atmosferi yaratır. Okulların da açık mikrofon gecelerine katılması, gençlerin bu etkinliklerde dünyada olup bitenlerin farkına varmalarını kolaylaştırır. Bu durumun kendini ifade etme ve yaratıcılık üzerinde olumlu bir etkisinin olduğu ve yaratıcı bireylerin hayatlarındaki ilham kaynakları için faydalı fikirler bulmalarına katkı sağladığı söylenebilir.

Bu etkinlikler, müzisyenliği bir meslek olarak icra etmek isteyenler için, insanların önünde çalma tecrübesini kazanabilecekleri ve müzik endüstrisinin mali çarklarına bulaşmadan şarkılarını bir şekilde halka sunabilecekleri platformlardır. Özellikle ülkenin nabzını elinde tutan halk sanatçıları, bu mekanlardan azami düzeyde yararlanıyorlar. Sıradan insanın sorunlarını dile getirmeye çalışan halk sanatçıları, müzik endüstrisinin ana akım sanatçıları sokmaya çalıştığı kalıplardan rahatsızdırlar. Açık mikrofon geceleri, kendi kendimize keşfedemeyeceğimiz basit gerçekler ve değerli perspektiflere ulaşmak için önemli bir fırsat ve yediden yetmişe her yaş grubundan insan için müzikal yeteneklerini, hemşehrilerine sergileyebilecekleri bir imkandır. Bu tür etkinlikler, katılan izleyiciler için başka bir şekilde asla kavrayamayacakları bakış açısı ve duyarlılıkla, daha derin bir kavrayış ve dürüst bir duygu dünyasına gözlerini açma potansiyeli de taşır.

Müziğin toplumu etkileme ve bir büyüme aracı olma potansiyeli vardır. Sanatçı bireylerin gerçek duygu ve düşüncelerinin genellikle teknoloji duvarının arkasına saklanabildiği veya önceden belirlenmiş bir kabul edilebilirlik reçetesi ile bastırılabildiği sosyal medya ve müzik endüstrisi ile mukayese edildiğinde, açık mikrofon geceleri müziğin ve şarkı sözlerinin hoş bir ortamda özgürce paylaşılabildiği bir toplum gerçeğidir. Bu geceler, acemi müzisyenlerin yanı sıra deneyimli besteciler için de, işin içinde izleyicilerin de bulunduğu, tecrübelerden karşılıklı olarak faydalanabilecekleri sıcak bir ortamdır. Amerikan müzik kültüründeki bu gizli cevher, toplumun eşitlik, karşılıklı saygı ve takdir duygusunun gelişmesine katkı sağlaması bakımından çok önemlidir.