Niyazi Berkes’in Kahire Hatıraları
Introtema

https://www.zdergisi.istanbul/makale/niyazi-berkesin-kahire-hatiralari-447

Niyazi Berkes’in Kahire Hatıraları, Ekim 1965*

Alaturka – Alafranga

Başı-kapalılarla başı-kabaklar gibi, bir de alaturka müzik sevenlerle alafranga müzik sevenler ayırımı var. Bu ikinciler başı-kabaklardan da az. Bizde olduğu gibi bu iş burada da büyük bir dava. Ve kaybedilmeğe mahkum bir dava.

Aydın ve ilerici kişiler Batı müziğini sokmağa çalışıyor. .. Batı müziği taraftarlarının tezleri bizdekilerin aynı. Yalnız bir noktada ilginç bir fark var. Bizdekiler, eski müzik Türk müziği değil, Araplardan gelme diyorlardı. Mısır aydınları bunun tersini söylüyorlar. Bu müzik bizim ulusal müziğimiz değil, başımıza Türklerin sardığı bir belâ, .. biz kendi ulusal müziğimize dönmeliyiz, diyorlar. Tabiî ikisi de yanlış. Yalnız bu terim işinde biz, daha elverişsiz durumdayız; çünkü biz kendimiz bile bu müziğe “alaturka” demiyor muyuz? E, ne demek bu? “Türkvarî” müzik demek değil mi? Bu terim işinde Araplar daha haklı yanda. Bu, bizimkilerin hiç aklına gelmemiştir...

1958’de Kahire radyosu bir yandan Batı müziği çalmağa, bir yandan da bu müziği alıştıracak açıklayıcı konuşmalar yapmağa başlıyor. Derken dinleyici tepkilerini öğrenmek geliyor akıllarına. Bir de anket sonuçları geliyor ki felâket. Üniversiteli genç kızlar bile, “Biz Batı müziği istemeyiz. O bizim müziğimiz değil. Biz şarkılar isteriz” diyorlar. Hatta üniversite profesörleri içinde, “Ben Mozart’tan Beethoven’den anlamam” diyenler var.

* Niyazi Berkes, İslamlık, Ulusçuluk, Sosyalizm, İstanbul: Bilgi Yayınevi, 2.baskı 1975, s. 59-60.