Müzik, Tarih ve Simge
Introtema

https://www.zdergisi.istanbul/makale/muzik-tarih-ve-simge-448

Beethoven’in Pastoral Senfonisinin (Senfoni No: 5, Do Minör Op. 67) eşine ender rastlanır bir hikayesi var. Klasik müziğin insanı dinginleştirdiği ve sakinleştirdiği kanaati çokça dile getirilir, oysa bu senfoni yüksek bir gerilim ile dinleyeni dinçleştiren ve ayağa kaldıran bir motivasyona sahip. Bunu Beethoven’in “kadere başkaldırısı” olarak açıklayanlar var. Çünkü senfoninin yazılma süreci Beethoven’in 1789 yılından itibaren yavaş yavaş artan sağırlığı dönemine denk geliyor. Beethoven, senfoninin ilk dört notasını, arkadaşı Avustralyalı yazar Anton Schindler’e şöyle anlatır: “Kader kapıyı böyle çalar!” Bu ilk dört notanın senfoninin bütün ana fikri olduğu söylenir. Üç kısa bir uzun dört sesten oluşan bu motif üç nokta bir çizgi (. . . -) olarak yazılıyor ve mors alfabesinde V harfine tekabül ediyor. Bu harfin latince “victoria” (zafer) anlamına gelmesinden dolayı esere “Zafer Senfonisi” de denmiştir.

Senfoninin, bu çağrışımları ve hissettirdiklerinden dolayı kültürel ve politik bir dönüşüm simgesi haline gelmesi, II. Dünya Savaşı sırasında Churchill sayesinde olur. II. Dünya Savaşı başladığında Denizcilik Bakanı, 1940’ta İngiltere başbakanı olan Sir Winston Churchill, Nazi Almanyasının işgali altındaki bölgelerde direnişi teşvik etmek ve politik bir motivasyon oluşturmak maksadıyla işaret parmağı ile orta parmağını kaldırarak zafer çağrışımlı V işaretini o kadar sıklıkla yapar ki, Nazilere karşı zaferin simgelerinden birisi olur.

O dönemler Belçika’da Fransızca yayın yapan BBC’nin başkanı Victor de Laveleye, bu işaretin yaygınlaşması için özel çaba sarfeder, “V for Victory” (Zafer için V) isimli bir kampanya başlatır. Bu kampanya ile birlikte sürekli olarak Beethoven’in 5. Senfonisinin ilk dört notası çalınır.